De wonderlijke wereld van visuele en optische illusies

10 mei 2025

Van het oorspronkelijke kunstboek “Het begoochelde oog”, bedacht en geschreven door Bruno Ernst (een pseudomien van de auteur Hans de Rijk), zijn zeer veel vertalingen verschenen en door een groot aantal herdrukken ook nog eens in verschillende uitvoeringen met nieuw ontworpen titelzijden. Bruno Ernst (1926-2021) was een natuurkundige, leraar wis- en natuurkunde en kosmografie, publicist en popularisator van de wetenschap.

De wonderlijke wereld van visuele en optische illusies

Optical Illusions

Hij is internationaal bekend door zijn informatieve en inspirerende boeken over het werk van de Nederlandse graficus Maurits Cornelis Escher. Hans de Rijk schreef in zijn actieve leven meer dan 250 werken onder zes pseudoniemen over onderwerpen die uiteenlopen van zonnewijzers, sterrenkunde, holografie, stereoscopie, visuele en optische illusies, kunst & wiskunde, kalligrafie en kunst. Zijn lijfspreuk was telkens “Nescius omnium curiosus sum” (Ik weet niets maar ben nieuwsgierig naar alles).

Hans de Rijk werd geboren in Rotterdam en overleed in Utrecht op 95-jarige leeftijd. Zijn nalatenschap blijft van een hoge waarde voor scholieren, studenten en alle personen met belangstelling voor de eerder genoemde onderwerpen en thema’s. Het boek “Optical Illusions” start met een heldere introductie over onmogelijke objecten en dubbelzinnige figuren. De auteur heeft gezorgd voor leuke illustraties van internationaal bekende kunstenaars, zoals Sandro del Prete, Oscar Reutersvärd en Monika Buch.

De wonderlijke wereld van visuele en optische illusies - 2
Cube, Dirk Huizer, 1984, 48 x 48 cm, iris zeefdruk.

Hij legt uit wat een onmolijk figuur of een onmogelijke constructie is en geeft voorbeelden van dubbelzinnige figuren. Van bijzondere waarde is een afbeelding van een schilderij van professor A.J.W.M. Thomassen onder de titel “Anachronistic psychological laboratory” uit 1975. Ook de fysiologie van het oog is op compacte wijze besproken. Daarna is er aandacht voor vele schatten uit de werelden van zien, waarnemen, verwerken en optisch bedrog. Een waardevol boek.

ISBN 978-3-8228-9637-3, “Optical Illusions”, Bruno Ernst, Taschen Verlag, 1992, 95 pagina’s.