Filatelistische aandacht voor: Sextant (28)

14 juli 2025

In speciale kaders geeft de auteur extra informatie, feiten en wetenswaardigheden over specifieke onderdelen en activiteiten uit het vakgebied van landmeten en hoogtemeten. Behandeld in kaders zijn onder andere hoogtemeten, oude en nieuwe peilschalen en peilstenen, peilhuisjes en het kader Het NAP op reis. Tijdens de eerste nauwkeurigheidswaterpassing in Nederland in de periode tussen 1875 en 1885 werd het netwerk van peilmerken gecontroleerd. Daarbij werd gebruik gemaakt van het toen nieuwe waterpasinstrument van het merk Caminada.

Filatelistische aandacht voor: Sextant (28)

Waterpasinstrument

Aan het eind van de 19e eeuw bestonden er al bijna 4000 peilmerken in Nederland. In de 20e eeuw werd het net van peilmerken op grotere schaal uitgebouwd. In het derde hoofdstuk van dit voortreffelijke boekje beschrijft de auteur de verwetenschappelijking en globalisering van de toename van eisen die aan de nauwkeurigheid van hoogtemetingen werden gesteld. De gebruikte methoden en technieken werden steeds verder verbeterd en werd een uitgebreide registratie van alle gegevens opgezet.

Filatelistische aandacht voor: Sextant (28) - 2 Filatelistische aandacht voor: Sextant (28) - 3 Filatelistische aandacht voor: Sextant (28) - 4

Er kwamen ook nieuwe typen aan optische meetinstrumenten beschikbaar, zoals het automatische waterpasinstrument Zeiss NI-2, dat tijdens de 3e Nauwkeurigheidswaterpassing (tussen 1950 en 1959) veelvuldig werd ingezet. De nieuwste generatie meetinstrumenten moest wel veel meer tegen de hitte van zonnestraling worden beschermd. Door internationale afspraken ging het NAP de grens over. Ten slotte kreeg het NAP concurrentie van moderne digitale systemen. (Wordt vervolgd).

ISBN 978-90-8704-697-2, “Van Amsterdams Peil naar Europees Referentievlak”, Petra van Dam, Uitgeverij Verloren, 2018, 95 pagina’s.


Gerelateerde artikelen