Goethes kleurenleer door experimenten verklaard

Kleur fascineert als een fenomeen tussen fysische principes en innerlijke beleving. Het zien en ervaren van kleur lijkt in het algemeen volgens automatische patronen te verlopen. Bij nadere beschouwing valt echter te ontdekken dat zien en herkennen van kleur een leer- en ervaringsproces is. Kleuren benoemen hangt namelijk sterk af van afspraken, definities en systemen. Zo hebben tientallen wetenschappers en kunstschilders baanbrekend onderzoek gedaan naar het fenomeen kleur en legden de resultaten vast in een eigen systeem of beschreven een eigen kleurenleer.

Experiment FARBE

Goethe publiceerde in 1810 zijn kleurenleer als het resultaat van langdurige studies en de resultaten van zijn experimenten met licht en schaduw. Daarmee kwam er een nieuw kleursysteem en een bijbehorende theorie beschikbaar, die echter sterk afweek van de toen bekende kleurentheorie en -cirkel van Newton. Vanaf dat moment waren er aanhangers van Goethe en van Newton en ontstonden er heftige discussies tussen de voor- en tegenstanders. De viering van dit 200-jarige jubileum levert een prachtig en zeer waardevol experimentenboek op als catalogus bij de expositie “Experiment Farbe” in het wonderlijke Goetheanum in het Zwitserse Dornach. Voor kleurexperts en kleurontwerpers, alsmede voor studenten en docenten op hogescholen voor de kunst en grafische studies een document, leerboek en geweldige informatiebron.

ISBN 978-3-7235-1390-3, “Experiment FARBE”, Johannes Kühl, Nora Löbe en Matthias Rang, Verlag am Goetheanum, 2010, 240 pagina’s, www.goetheanum.ch.