Filatelistische aandacht voor: Radio-TV-Video-Geluid-PC (44)

De Nederlandse elektrotechnisch ingenieur en radio-omroeppionier Hans Henricus Hanso Idzerda (1885-1944) was ook bekend met zijn bijnaam IDZ. Voor een algemeen publiek verzorgde hij vanaf 6 november 1919 de allereerste geregelde radio-uitzendingen in Nederland. Idzerda werd geboren in Weidum in Friesland als zoon van Henrikus Idzerda en Wilhelmina Frederika van de Wetering. Hoewel hij in een artsenfamilie opgroeide besloot hij de studie elektrotechniek te volgen, aan het Rheinisches Technikum in de stad Bingen am Rhein (D), die hij in 1913 afsloot als elektrotechnisch ingenieur.

Pioniers in Beeld & Geluid

Vervolgens vestigde hij zich in Scheveningen in de Ten Hovestraat als zelfstandig adviseur “voor het toepassen van elektriciteit op elk gebied”. Hanso Idzerda richtte zich op de ontwikkeling van radiozend- en ontvangstapparatuur. In zijn eigen bedrijf onder de naam Technisch Bureau Wireless, begon hij met fabricage van apparatuur, die hij onder meer kon leveren aan het Nederlandse leger. Tijdens de Eerste Wereldoorlog experimenteerde hij vanuit de pastorie van zijn schoonouders. Met zelfgebouwde radiozoekers wist hij de locatie van radiozenders te bepalen, onder andere van de Duitse zeppelins die naar Engeland voeren.

Zelfgebouwde apparatuur voor radio-uitzendingen van Idzerda. Collectie Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid.

Van die informatie maakten de Nederlandse strijdkrachten dankbaar gebruik. Hij slaagde erin een triodelamp te ontwikkelen die in Amerika al in 1906 door Lee De Forest was uitgevonden. De Eindhovense gloeilampenfabriek van Philips nam de triodebuislamp in 1918 in productie onder de naam PH-IDZ. Vanuit een radiostudio in het bedrijfsgebouw aan de Beukstraat 8 in Den Haag verzorgde hij tussen 8 en 10 uur 's-avonds de eerste publieke Nederlandse radio-uitzending. Inmiddels had de Nederlandse Seintoestellen Fabriek (NSF) met steun van Philips twee zendmasten bij Huizen in gebruik genomen voor de publieke omroep.

Hanso Idzerda zond daar uit voor het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut. Op 11 juni 1919 kreeg Idzerda toestemming om een radiostation te exploiteren, hoewel de vergunning hem technisch beperkte tot communicatie met aangewezen militaire radiostations. Het nieuwe station kreeg de willekeurig toegewezen roepnaam van PCGG. Met een genereuze interpretatie van de activiteiten die zijn toestemming voor het station toestond, begon hij op 6 november aan een wekelijkse reeks amusementsuitzendingen. Hanso Idzerda was een gedreven technicus en radiopionier. (Wordt vervolgd).