James Cook (1728-1779)

James Cook (1728-1779) was een Britse zeevaarder en cartograaf, die bekend werd door zijn drie ontdekkingstochten naar gebieden in en langs de Grote Oceaan. Als zoon van een arme boer ging Cook al op zijn veertiende jaar in dienst bij een kruidenier, maar de zee trok hem meer en hij kwam in dienst van Mrs. Walker, scheepseigenaren uit Whitby, aanvankelijk als een scheepsjongen op een kolenschip. James klom snel hogerop en voer over de Noordzee en de Oostzee. In 1755 stond hij op het punt om zelf het gezag over een schip te krijgen, maar in plaats daarvan veranderde hij van carrière en ging in dienst bij de Royal Navy.

James Cook was een Britse zeevaarder en cartograaf.

Gedurende de Zevenjarige Oorlog werd hij naar Canada gezonden om daar te vechten tegen de Fransen. Hij leerde hier navigatie en cartografie en was daar zeer bedreven in, zoals blijkt uit zijn kaarten van de St. Lawrence, die generaal James Wolfe in 1759 in staat stelden zijn beroemde verrassingsaanval uit te voeren op de Fields of Abraham nabij Quebec. Het jaar daarna voer hij opnieuw over de oceaan. Dit keer met een opdracht het in kaart brengen van de kust van Newfoundland. Hier was hij tot 1767 mee bezig: ‘s- zomers in Newfoundland en ‘s-winters thuis in Engeland.

In 1766 gebruikte hij observaties van een zonsverduistering om de lengtegraad van Newfoundland vast te stellen. In 1766-1767 werden in Engeland plannen gemaakt voor een wetenschappelijke expeditie naar de Grote Oceaan, met een tweeledig doel. Allereerst was er de Venusovergang die zou plaatsvinden op 3 juni 1769. Het was de bedoeling deze te observeren vanuit diverse veruiteenliggende plaatsen op de aarde. Door deze met elkaar te vergelijken zou de afstand tussen Aarde en Zon, dat is de astronomische eenheid, kunnen worden vastgesteld, en daarmee de grootte van het zonnestelsel.