Nikolay Nikolayevich Semyonov (1896-1986)

Nikolaj Nikolajevitsj Semjonov (1896 - 1986) was een Sovjet-natuurkundige en -scheikundige. Semjonov ontving in 1956 de Nobelprijs voor Scheikunde voor zijn werk aan het mechanisme van chemische transformatie. Semjonov werd geboren in Saratov als zoon van Jelena Dmitrieva en Nikolaj Aleksandrovitsj Semjonov. Hij studeerde af aan de faculteit natuurkunde van de Universiteit van Petrograd (1913-1917), waar hij leerling was van Abram Fjodorovitsj Joffe. In 1918 verhuisde hij naar Samara, waar hij tijdens de Russische Burgeroorlog dienst nam bij Koltsjaks Witte Leger.

Nikolaj Semyonov ontving in 1956 de Nobelprijs voor Scheikunde.

Semjonov werd docent aan de Universiteit van Tomsk in West-Siberië. Na zijn afstuderen aan de Staatsuniversiteit van Sint-Petersburg werkte hij als assistent en docent aan het Technologisch Instituut van Tomsk, waar hij in 1916 zijn eerste onderzoekspaper publiceerde. Hij keerde terug naar West-Siberië, Petrograd, en nam in 1920 de leiding over het laboratorium voor elektronenverschijnselen van het Fysisch-Technisch Instituut van Petrograd. Hij werd tevens adjunctdirecteur van dit instituut. In 1921 trouwde hij met filologe Maria Boreisje-Liverovsky (studente van Zhirmunsky). Zij stierf twee jaar later.

Op 15 september 1924 trouwde Nikolaj met Maria’s nicht. Ze kregen twee kinderen, zoon Joeri en dochter Ljoedmila. In die moeilijke tijd ontdekte Semjonov, samen met Pjotr Kapitsa, een manier om het magnetische veld van een atoomkern te meten (1922). Later werd de experimentele opstelling verbeterd door Otto Stern en Walther Gerlach en werd bekend als het Stern-Gerlach-experiment. In 1925 bestudeerde Semjonov, samen met Yakov Frenkel, de kinetiek van condensatie en adsorptie van dampen. In 1927 bestudeerde hij ionisatie in gassen en publiceerde hij een belangrijk boek, Chemistry of the Electron. In 1928 ontwikkelde hij, samen met Vladimir Fock, een theorie over thermische disruptieve ontlading van diëlektrica.