Otto Dix terug in Chemnitz

Kunstschilder Otto Dix, geboren in 1891 in Gera (D), geldt als één van de belangrijkste vertegenwoordigers van de Duitse kunst in de 20e eeuw. Ter gelegenheid van de 120e geboortedag van de kunstenaar is in het Museum Gunzenhauser Chemnitz tot en met 15 april 2012 een tentoonstelling ingericht met ruim 60 kunstwerken ingericht.

Catalogus Museum Gunzenhauser Chemnitz

Ook is het oorspronkelijke tuin- paviljoen van Fritz Niescher met de muurschildering “Orpheus en de dieren”, 1938, geheel gerenoveerd in de oorspronkelijke staat. Bezoekers van deze tentoonstelling kunnen dan ook rustig een kijkje nemen in dit fraaie tuinpaviljoen en het werk van Otto Dix bewonderen.

Zijn relatie met de stad Chemnitz is ontstaan door een lange vriendschap met twee invloedrijke families en verzamelaars. De relatie ontstond direct na zijn vertrek uit Dresden en een officiële verklaring dat zijn kunst als een “ontaarde kunst” betiteld werd en het bijbehorende verbod om nog te exposeren werd aangegeven door de overheid. Ook werd Dix uit zijn functie als docent gezet. In die periode ontstaan indrukwekkende politieke schilderwerken. Hij gaat wonen op het platteland en schildert landschappen, een nieuw creatief thema voor hem. Zijn contacten met de Chemnitzer ondernemer Fritz Niescher en de kinderarts dr. Otto Köhler uit Chemnitz groeiden uit tot een levenslange vriendschap.

Bij de arts, een verzamelaar van Dix’s kunstwerken, in huis was voor Dix zelfs een atelier ingericht en met hem reisde hij voor inspiratie veel in de natuur. De vriendschap met Niescher was vooral gebaseerd op de aankopen van kunstwerken en opdrachten. In 1938 lieten zij Otto Dix een schilderij op de wand van het tuinpaviljoen ontwerpen en schilderen. De expositie laat daarom veel kunstwerken zien uit collecties van de twee verzamelaars en uit de periode in Chemnitz. Uit diverse particuliere collecties kon de curator beschikken over een aantal aanvullende bijzondere werken.

De unieke relaties tot zijn verzamelaars is in de uitstekend verzorgde catalogus mooi en verrassend in woord en beeld gebracht. Het kunstwerk “De zeven doodzonden” uit 1933 laat de scheppingskracht van Dix op een voortreffelijke wijze zien. Toeval of niet, maar er straalt een enorm politiek geweld uit dit werk. De familiefoto’s in de catalogus geven kunstliefhebbers een kijkje achter de schermen van het leven en werk van Otto Dix.

In 1936 vestigde de familie Dix zich in een stadje aan de Bodenzee en een jaar later werden zijn belangrijkste 2 anti-oorlogsschilderijen tezamen met andere schilderijen, aquarellen, tekeningen en grafiek in de expositie “Entartete Kunst” in München getoond. In totaal werden 260 kunstwerken in beslag genomen en voor het grootste deel in Zwitserland geveild. Hij nam aan meerdere exposities deel en in 1955 was zijn kunst te zien tijdens documenta in het Duitse Kassel. In het begin van de 60-tiger jaren verwierf dr. Gunzenhauser zijn eerste tekening van Otto Dix. Daarmee is de opbouw van de Dix-verzameling van het Museum Gunzenhauser begonnen. In 1969 is kunstenaar Otto Dix in het ziekenhuis in Singen overleden.

ISBN 978-3-7774-4921-0, “Otto Dix in Chemnitz”, Ingrid Mössinger en Thomas Bauer-Friedrich, Hirmer Verlag, 2011, 208 pagina’s

Museum Gunzenhauser, Stollberger Strasse 2, D-09119 Chemnitz, www.kunstsammlungen-chemnitz.de