Ruimtelijkheid en illusie op een heldere wijze behandeld (2)

Het omgaan met ruimtelijkheid raakt alle dimensies van visueel ontwerp in zowel de vrije als in toegepaste kunst. Het creëren van picturale ruimtes op het platte vlak is bijzonder fascinerend. In het kunstonderwijs is het van belang om leerlingen bewust te maken van de mogelijkheden die ze hebben om in de beeldvorming op een oppervlak een ruimtelijke indruk te kunnen realiseren, ook buiten perspectief-constructies.

Kunst + Unterricht 489/490

De gepresenteerde lesvoorbeelden en de ideeën maken verschillende aspecten en ontdekkingen van de didactische uitvoering concreet. Hoe ontstaat de indruk van diepte op een tweedimensionaal oppervlak? Het antwoord lijkt voor de hand te liggen: door perspectief. Maar de kunstgeschiedenis laat zien dat er nog veel meer manieren zijn om ruimte en illusie te creëren. Of het nu gaat om licht en schaduw, kleurgradaties of optische illusies: de artistieke strategieën om ruimtelijkheid weer te geven zijn divers en fascinerend.

In deze publicatie worden methoden gepresenteerd waarmee leerlingen kunnen herkennen hoe verschillende visuele ruimtes ontstaan, aan de hand van zorgvuldig ontwikkelde lesvoorbeelden of korte lesonderwerpen. Een uitgebreide materiaalsectie geeft voorbeelden van artistieke implementaties en reflectie van ruimtelijke representaties. Historisch en hedendaags werk illustreert dat ruimtelijke illusie altijd een bewust ontwerpinstrument is.

Op de materiaalpagina’s staan praktische tips over de ruimtescheppende media en over schilderen met olieverf en lesvoorbeelden van optische illusies tot kleurenperspectief en voorbeelden uit de kunstgeschiedenis en hedendaagse kunst ondersteunen die receptie en reflectie. Praktische instructies en oefeningen maken het mogelijk om zelf creatief aan de slag te gaan. Van talrijke kunstenaars zijn in relatie tot het gebruik van perspectief in hun werken, afbeeldingen opgenomen.

In Kunst + Unterricht 489/490 wordt de vinding van het ‘omkeerperspectief’ van Patrick Hughes uitgebreid besproken en zijn er opdrachten om zelf aan de slag te gaan via de werkbladen. Zijn kunstwerken veroorzaken een ‘wow’-effect.

“Kunst + Unterricht 489/490”, Steffen Wachter, Friedrich Verlag, 2025, 80 pagina’s, Bestelnr. 51489, € 31,90.