De mens als visuele detective door werking van ons brein

De huissleutels in een keukenla vol troep. Of dat ene briefje met aantekeningen op een tafel bezaaid met andere papieren. De mens is in staat om in een oogopslag, in een tiende van een seconde, te bepalen of een gezocht object aanwezig is te midden van een verzameling andere voorwerpen. We kunnen dat dankzij ons brein dat pijlsnel berekent hoe groot de kans is dat het desbetreffende voorwerp zich tussen de andere spullen bevindt. Dat concludeert NWO-onderzoeker Ronald van den Berg.

Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek NWO

Het artikel over zijn onderzoek verscheen in het wetenschappelijk tijdschrift Nature Neuroscience. Van den Berg onderzocht hoe ons brein te werk gaat als we een object zoeken te midden van andere objecten. Hij ontdekte dat wij dit heel efficiënt doen. Zelfs als het object niet goed zichtbaar is, weten onze hersenen heel snel de juiste verbindingen te leggen. “Ons brein blijkt de beschikbare informatie zo goed mogelijk te gebruiken. We noemen dat optimaal zoekgedrag”, geeft onderzoeker Van den Berg aan in zijn onderzoek.

Optimaal zoeken betekent dat het brein berekent hoe waarschijnlijk het is dat het gezochte object in het beeld aanwezig is. Alleen als die waarschijnlijkheid groter is dan 50% zegt het brein ja en het gezochte voorwerp is er. “Je zou kunnen zeggen dat de mens een visuele detective is”, aldus Van den Berg in een gesprek. Op basis van hun uitkomsten hebben Van den Berg en zijn collega’s met computersimulaties een neuraal netwerk gebouwd dat hetzelfde zoekgedrag vertoont als bij mensen.

Onze hersenen, de opbouw en het functioneren ervan zijn regelmatig onderdeel van nieuwe postzegelontwerpen.

Met dit netwerk kunnen zij hun onderzoek uitbouwen en verdiepen. Van den Berg heeft zijn onderzoek uitgevoerd aan het Baylor College of Medicine in Houston, Texas. Hij deed dit met een Rubiconsubsidie van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek - NWO. Rubicon is bedoeld voor getalenteerde jonge wetenschappers die net zijn gepromoveerd. Zij krijgen met de Rubiconsubsidie de kans om twee jaar ervaring op te doen aan een universiteit of onderzoeksinstituut in het buitenland.

De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) is de onafhankelijke nationale wetenschapsfinancier en heeft tot taak wetenschappelijk onderzoek in ons land te laten excelleren via nationale competitie. Jaarlijks geeft NWO ruim 700 miljoen euro uit aan subsidies voor toponderzoek en toponderzoekers, vernieuwende instrumenten en apparatuur, en aan instituten waar toponderzoek wordt bedreven. NWO financiert het onderzoek van ruim 5000 getalenteerde wetenschappers aan universiteiten en instellingen. Voor info www.nwo.nl.