De strijd tegen infectieziekte in ervaringsproces gekomen (1)

Zonder extra aandacht en feestelijkheden is in de zomer van 2020 en midden in een wereldwijde pandemie rondom covid-19, door koning Willem-Alexander de educatieve tentoonstelling “Besmet!” geopend in het Rijksmuseum Boerhaave in Leiden. Na de opening, die natuurlijk wel ruim te bewonderen was in diverse tv-rubrieken, was het museum regelmatig gesloten voor bezoekers door de coronamaatregelen. De expositie gaat over uitbraken van besmettelijke ziekten en hoe uitbraken het leven kunnen ontwrichten.

Besmet! Angst voor de onzichtbare vijand

Ook sluit de expositie door omstandigheden direct aan bij de recente uitbraak van het coronavirus, de bestrijding ervan en bij maatschappelijke discussies over de vaccinatiegraad en het vaccineren. Bij de expositie verscheen de waardevolle publicatie “Besmet! Angst voor de onzichtbare vijand” over epidemieën, vroeger en nu. Bij alle voorbereidingen voor de groots opgezette expositie gingen de initiatiefnemers ervan uit dat er een concept zou kunnen ontstaan waarin de bezoekers worden gewaarschuwd voor een denkbeeldige nieuwe onbekende ziekte die zomaar de kop op zou kunnen steken.

De Wereldgezondheidsorganisatie - WHO waarschuwt sinds 2018 voor een massale ziekte-uitbraak, veroorzaakt door virus X. Toch was niemand voorbereid op de snelheid waarmee het coronavirus de wereld in 2020 in zijn greep kreeg. De expositie “Besmet!” laat zien hoe een snel overdraagbare ziekte het leven van de ene op de andere dag sterk kan ontwrichten. Hoe het leidt tot eenzaamheid, uitsluiting en angst, maar ook tot creativiteit, nieuwe oplossingen en verbondenheid. Met hulp van historische en eigentijdse objecten en kunstwerken vertellen kenners uit het veld hoe een ongrijpbaar virus angst en stigmatisering in de hand werkt en hoe we vroeger omgingen met epidemieën als pest en pokken. (Wordt vervolgd).

Aandacht voor een pandemie van de builenpest in Oostenrijk en Duitsland in 1711.

ISBN 978-94-6249-552-4, “Besmet! Angst voor de onzichtbare vijand”, Annelore Scholten en Thomas van Gulik, WalburgPers, 2020, 144 pagina’s.

Rijksmuseum Boerhaave, Lange St. Agnietenstraat 10, NL-2312 WC Leiden, www.rijksmuseumboerhaave.nl.