Een ordening van kleuren volgens een gouden snede

De in het omvangrijke studie- en referentieboek “Die Farben und der Goldene Schnitt” gepresenteerde en uitgebreid besproken kleurenleer berust op een ontdekking van de auteur, dat kleuren zich laten ordenen volgens het principe van de gouden snede. Zijn ontdekking en ervaringen bij het overdragen van kennis hebben invloed op de algemene kennis over kleurtheorieën en kleurtoepassingen. De samenhang met prismatische kleuren, de basiskleuren en complementaire kleuren in het gehele kleurenscala wordt met de bekend veronderstelde kleurtheorie verklaard.

Die Farben und der Goldene Schnitt

De uitvoerige informatie over de historische aspecten in de kleurenleer en het gebruik van ruim 400 kleurrijke afbeeldingen maken het voor de lezers en gebruikers van dit geweldige studieboek gemakkelijk om alles uit dit complexe thema te begrijpen. Zijn ervaringen bij het geven van colleges aan studenten van verschillende niveaus vormen de basis voor dit educatieve werk. De auteur werd gefascineerd en geprikkeld door het fenomeen kleur bij het zien van een kleurencirkel, die door zijn vader ontworpen was op basis van de zes prismatische kleuren en op het omgekeerde spectrum volgens de didactische benadering in de kleurenleer van J.W. Goethe.

Ferdinand Wülfing analyseerde het werk van zijn vader tijdens zijn studie voor een functie in het kunstonderwijs. Hij gaf les op scholen in Parijs, Quito en in Berlijn en is tevens kunstenaar. De inhoud van het boek geeft de resultaten van onderzoeken en experimenten weer en beschrijft de oplossing van een centraal probleem in het bestuderen van kleur: het probleem van de verdeling van elementaire kleuren in de kleurencirkel. Het boek is bedoeld voor schilders en voor allen die zich interesseren voor kleuren en met kleuren werken. De inhoud is absoluut van hoge waarde voor wetenschappers als psychologen, natuurkundigen en neurobiologen.

Wilhelm Ostwald en Johann Wolfgang von Goethe droegen bij aan onze kennis over de kleurentheorie.

In zijn inleiding op het hoofdonderwerp geeft hij een beeld van het al bij kinderen automatisch ontstaan van belangstelling voor de basiskleuren en het benoemen ervan. Ook bespreekt hij in grote lijnen de specifieke details van de verdere inhoud. De inhoud is verdeeld in 10 samenhangende hoofdstukken. Heel bijzonder zijn de 60 rechthoekige kleurindelingen in de kleurenkatalogus en de 60 trigonale voorstellingen van kleurcombinaties. Voor ontwerpers en specialisten ideale inspiratiebronnen. In de eerste hoofdstukken worden elementaire onderdelen voor een kleurentheorie behandeld, zoals eigenschappen van kleur, het zichtbare lichtspectrum, grondkleuren, lichtbreking en Goethes kleurencirkel.

In hoofdstuk 4 bespreekt de auteur zijn visie op het fenomeen van de gouden snede en in het bijzonder in relatie tot kleuren en in de natuur. Een boeiende en inspirerende bespreking met unieke kleurrijke voorstellingen. Voorts is er leerstof over Goethe’s kleurencirkel en zijn beschrijvingen over de kleurspiraal, de relativiteit van kleuren, de kleurencirkels van Ostwald, Munsell, Itten, Müller, Küppers en de kleurencirkel van het NCS-systeem. De persoonlijke benaderingen door Newton en Goethe in hun beschrijvingen over het ontstaan en de eigenschappen van kleur zijn eveneens uitgebreid besproken door de auteur. Het streven naar eenheid en uniformiteit in de tweedimensionale en driedimensionale ordeningssystemen van kleuren zal nooit een eindresultaat opleveren. Wel leuk om al die verschillende systemen te kennen. Een woordenboek, een literatuurlijst en een trefwoordenlijst sluiten dit boek af.

ISBN 978-3-9441-4667-6, “Die Farben und der Goldene Schnitt”, Ferdinand Wülfing, Pagina Verlag, 2015, 606 pagina’s.