Fotojournalist van het eerste uur

Onder de titel “Shooting Stalin” bracht Museum Ludwig in Keulen tot en met 9 januari 2005 het fotowerk van fotojournalist James Abbe. In het jaar 1932 kreeg Abbe een speciale opdracht van de toenmalige redacteur Kurt Korff van de Berliner Illustrirten Zeitung een foto te maken van Stalin in het Kremlin. Fotojournalist James Abbe nam de uitdaging aan en vertrok naar Moskou. Het lukte hem als eerste buitenlandse journalist om inderdaad een foto te maken van de Russische dictator Joseph Stalin op 13 april 1932, terwijl hij aanwezig was in zijn werkkamer.

Shooting Stalin

De foto’s gingen over de hele wereld en maakten Abbe in één klap wereldberoemd. De periode van de roem was echter slechts van korte duur. Zijn foto’s worden veelvuldig gereproduceerd in publicaties zonder echt veel aandacht te besteden aan het andere werk van James Abbe. Omdat hij in 1937 koos voor een baan bij de omroep, raakte zijn naam als fotograaf in het vergeetboek. Toch heeft zijn bijdrage aan het vak van fotojournalist een grote invloed uitgeoefend op jonge en veel belovende fotografen.

Hij was naast geniale fotograaf ook in zijn actieve fotoperiode één van de belangrijkste vertegenwoordigers van de beeldjournalistiek in de toenmalige Republiek Weimar. Grote waardering had hij voor zijn collega fotografen Alfred Eisenstaedt, Erich Salomon, Umbo en Felix H. Man. Bijzondere belangstelling ging uit naar opnamen in het theater, bij de film en dans en toneelvoorstellingen in de theaters van New York tot Hollywood, in Parijs, Moskou en Berlijn.

Veel van zijn foto’s, portretten van Rudolph Valentino, Gloria Swanson, Josephine Baker en Charlie Chaplin, zijn ikonen van de moderne portretfotografie geworden. Andere opnamen, zoals die van Thomas Mann, bleven lange tijd onbekend en zijn pas nu weer ontdekt. Onder de gelijknamige titel van de expositie “Shooting Stalin” verscheen een zeer omvangrijk fotoboek over de “fantastische” jaren van de beroemde Amerikaanse fotograaf en journalist James Abbe (1883-1973). Prachtige composities van taferelen en nieuwsfeiten op de gevoelige plaat worden afgewisseld met teksten over het harde maar boeiende leven en werk van een fotojournalist.

De lezer zal met de catalogus uren kunnen genieten van de opnamen uit de roerige periode van de twintiger en dertiger jaren van de vorige eeuw.

ISBN 3 86521 043 0, “Shooting Stalin”, Bodo von Dewitz en Brooks Johnson, Steidl Verlag, 2004, 358 pagina’s.

Museum Ludwig, Agfa Foto-Historama am Dom, Bischofsgartenstrasse 1, D-50667 Köln, www.museum-ludwig.de.