Gerard Leonard Frederik Philips (1858-1942)

De Nederlandse industrieel en mede-oprichter in 1891 van familiebedrijf Philips, Gerard Leonard Frederik Philips (1858-1942) ontwikkelde in 1890 de kooldraadlamp. De Nederlandse postzegel van 55 cent uit 1991 met een bijzonder ontwerp geeft een beeld van Gerard Philips. In 2021 is het 130 jaar geleden dat Philips werd opgericht door vader Frederik en zijn zoon Gerard. In 1912 heeft Gerard samen met zijn broer Anton het oorspronkelijke familiebedrijf omgezet naar een marktgestuurde onderneming onder de merknaam NV Philips Gloeilampenfabrieken.

Gerard Philips ontwikkelde in 1890 de kooldraadlamp.

Philips werd geboren in Zaltbommel en volgde onder andere onderwijs in zijn geboortestad en in Arnhem op de HBS. Hij studeerde aan de Polytechnische School in Delft en sloot in 1883 zijn studie af als werktuigbouwkundig ingenieur. Tijdens zijn werkzaamheden op scheepswerven in Vlissingen en Glasgow wekte aan artikel in het vakblad “The Electrician” over de elektrische gloeilamp zijn belangstelling.

Juist in Glasgow werd deze nieuwe lichtbron al op uitgebreide schaal toegepast. Voor Philips een moment om zich te verdiepen in de mogelijkheden van de nieuwe industriële ontwikkelingen. De interesse-“vonk” sprong direct over. Hij start in 1886 in Glasgow een speciale studie over elektrisch licht en elektrische krachtbronnen. Bovendien sluit hij zich aan bij een onderzoeksgroep aan de Universiteit van Glasgow onder leiding van William Thomson (later genoemd Lord Kelvin) en eindigt zijn studie met succes.

Hij verlaat Schotland, werkt bij diverse bedrijven en ervaart hoe een bedrijf zich kan richten op de licht- en verlichtingsindustrie. Op 31-jarige leeftijd vraagt Emil Rathenau aan Gerard om vertegenwoordiger te worden in Amsterdam voor zijn bedrijf onder de naam Deutsche Edison Gesellschaft. Hij neemt die taak aan en binnen een korte tijd beseft hij dat zijn toekomst ligt op het gebied van fabrikant van elektrische lichtbronnen en het gebouw van het allereerste productiefabriekje van Philips staat nog altijd aan de Emmasingel in Eindhoven.

Het fabriekje werd vanaf 1891 de productielocatie van de eerste kooldraadgloeilampen en enkele andere elektrotechnische artikelen. Vanaf 1895 ging ook Anton in het fabriekje werken en werd in 1899 medefirmant. In 1907 ontstond NV Philips Metaalgloeilampenfabriek voor de productie van gloeilampen met een metaaldraad voor het opwekken van licht. Daarna kwam alles in een stroomversnelling. Gerard stichtte in 1914 de vestiging van het Philips Natuurkundig Laboratorium. Hij trad in 1922 af als directeur en werd door zijn broer Anton Philips opgevolgd.