Giovanni Battista Piranesi speelde met het perspectief (2)

Opera en theater hebben zich in de periode van de barok en daarna sterk ontwikkeld als invloedrijke media. Het vond niet alleen plaats in woningen, maar ook op straat en op pleinen waar bijvoorbeeld religieuze festivals als groots opgezette spektakels werden opgevoerd. Toneeldecoraties en decoraties voor het theater van de 18e eeuw zijn ontworpen door kunstenaars en architecten.

Das Piranesi Prinzip

Met innovatieve speciale effecten zorgden ze voor een revolutie in het kijkgedrag van het publiek. Piranesi, die in Venetië al met deze scènes in aanraking was gekomen, nam deze ideeën over en gebruikte ze om zijn composities te dramatiseren. De beroemde "Carceri" dankt de uitstralende magie voor een groot deel aan de invloed van het theater. De technische beeldtaal van de wetenschappen oefende ook een enorme fascinatie uit op Piranesi.

Net als in een laboratorium (het 3e thema) experimenteerde hij in zijn atelier met baanbrekende beeldtechnieken om manieren te vinden om de resultaten van zijn archeologisch en kunstwetenschappelijk onderzoek te communiceren naar de wereld van geleerden en het publiek. In het thema “Piranesi’s Laboratorium” concentreert de tentoonstelling zich op monumentale displayborden, reconstructies en kaarten die hem beroemd maakten in de wetenschappen tot ver buiten Italië.

Zijn voorstellingen zijn baanbrekend en hun tijd ver vooruit, niet in de laatste plaats omdat ze lijken op een computerdesktop met een groot aantal vensters tegelijk open. In het Palazzo Tomati (4e thema), niet ver van de Spaanse Trappen, waar Piranesi woonde sinds 1761, had hij een grote werkplaats en maakte hij zijn beroemde “Museo” (een winkel met antieke en zelfgemaakte voorwerpen) toegankelijk voor toeristen en kunstdeskundigen. (Wordt vervolgd).

Giovanni Battista Piranesi (1720-1778) en collega Giovanni Battista Tiepolo (1696-1770) waren in de kunstwereld creatieve tijdgenoten. Er is tevens aandacht voor Tiepolo, die 250 jaar geleden in de Spaanse hoofdstad Madrid is overleden.

ISBN 978-3-86502-443-5, “Das Piranesi Prinzip”, Georg Schelbert en Moritz Wullen, E.A. Seemann Verlag, 2020, 144 pagina’s.

Kunstbibliotheek - Staatsmusea Berlijn, Matthäikirchplatz 6, D-10785 Berlijn, www.smb.museum.