De getuigenissen van de waarneming

In het studieboek voor studenten en belangstellenden in de waarneming van de omgeving, objecten, sculpturen en kunstuitingen beschrijft auteur Jürgen Weber op een specifieke wijze zijn kijk op kunst. Naast auteur van meerdere publicaties is Jürgen Weber een gewaardeerde en gevraagde beeldhouwer. De waarneming benadert hij vanuit de vraag wat vormen ons te zeggen hebben en wat wij ervan waarnemen.

The Judgement of the Eye

“Hoe komt de expressie van het beeld bij ons over?”, is de kernvraag in zijn studieboek. Zowel de theorie van de Gestaltpsychologie, de neurofysiologie en de psychologie van de waarneming trachten telkens het antwoord te geven op de vraag of wij de vormen als een geheel zien of als de som der delen waarnemen.
Volgens een uitgevoerd onderzoek van de auteur heeft zijn wijze van benadering van het ontwerp nooit eerder in deze vorm tot een systematische en wetenschappelijke publicatie geleid.

Met zijn methode van aanpak krijgt de lezer een nieuwe en frisse kijk op het ruimtelijk en driedimensionale zien van dingen. Voor de kunstenaar is het van belang om kennis te nemen van deze nieuwe theorie. Uiteindelijk heeft hij er belang bij dat de toeschouwer het kunstwerk zo te zien krijgt, zoals het door de kunstenaar zelf is ontworpen.

Gestaltpsychologie
In achttien hoofdstukken behandelt de auteur onder andere de geometrische concepten van de visuele cortex als basis van de visuele informatie. In de eerste hoofdstukken beschrijft de auteur het verschijnsel zien, de visuele herinnering, de manier waarop kinderen beelden herkennen en de conclusies van de Gestaltpsychologie. Telkens geeft hij de resultaten uit meerdere onderzoeken in het waarnemen van voorstellingen en figuren.

Het boek geeft voorts een uitgebreide behandeling over “Vorm en Beweging”, “De geometrie in Egyptische kunst”, “De geometrie in Griekse kunst” en de “Visuele herinnering”. Het geheel is een gedetailleerde beschrijving geworden over de achtergronden van de visuele waarneming vanuit de schepper van beelden en voorstellingen. De auteur koos er voor een apart gedeelte voor de ruim 500 illustraties te reserveren. Deze hoeveelheid geeft dit boek al een bijzondere betekenis als studie- en referentieboek voor studenten in de visuele perceptie.

ISBN 3 211 83768 X, “The Judgement of the Eye”, Jürgen Weber, Springer-Verlag, 2002, 200 pagina’s.