Domstad Keulen droeg bij aan 120-jarige filmhistorie

Met de expositie “Grosses Kino!” brengt het Stadmuseum Keulen 120 jaar Keulse filmgeschiedenis onder de aandacht van het publiek in Keulen en vele andere fans van de film, filmapparatuur en -theaters tot en met 6 november 2016. Al vlot na de eerste officiële vertoning van de bewegende film voor betalend publiek in Parijs in 1895, vond op 20 april 1896 in Keulen in een daarvoor speciaal geschikt gemaakte filmzaal in het historische gebouw aan de Augustinerplatz 12 de eerste betaalde filmvoorstelling in Duitsland plaats.

Kino in Köln

Op het programma stond een serie van korte films, waarvan er tenminste drie ook zijn vertoond tijdens de demonstratie in Parijs door de gebroeders Lumière in december 1895. De illusie van beweging en levende fotografie waren toen feiten en werkelijkheid geworden. Al snel had elk stadsdeel een eigen bioscoop, een filmzaaltje of een kleine filmruimte. Rondom de introductie van de bewegende film ontwikkelde zich tevens een geheel nieuwe industrie, namelijk die van de filmindustrie.

Keulen heeft daarmee op een geweldige wijze bijgedragen aan het internationale succes voor de Duitse foto- en filmindustrie en de grote productie van bioscoopfilms. Dit wereldwijde succes vormt tevens het uitgangspunt voor de twee auteurs om het unieke boek “Kino in Köln” te schrijven. Zij vertellen alles over de resultaten en belevenissen van een spannende tocht langs alle nog bestaande bioscopen in de Domstad, schrijven over de eerste film in 1896 en laten de lezers op een onderhoudende wijze kennismaken met de geschiedenis van de filmindustrie.

Door de vele interviews met personen die jarenlang werkten bij de projectoren, met projectielampen, filmspoelen en gebroken films en vele andere bijzonderheden uit het film- en bioscoopvak. Het boek werpt tevens een blik op de glans en de magie van de bioscoop, op de verdwijning van het lichtspeltheater en de geweldige openingen van filmtheaters en filmpaleizen.

De gebroeders Louis en Auguste Lumière hebben hun bekendheid te danken aan hun pionierswerk voor de officiële presentatie van de bioscoopfilm.

Het rijk geïllustreerde boek start met een beschrijving over de illusie van de beweging als een begin van de ontwikkeling van de bewegende film rond de eeuwwisseling tussen de 19e en 20e eeuw. In het ruime begin van de 20e eeuw kreeg de bioscoop ook meer betekenis als deel van een politieke propagandamachine. Na de verschrikkingen van de oorlogsmachine was er weinig meer over van de bloeiende filmindustrie. In de 1950er-jaren begon er weer een nieuwe bloeiperiode, die tussen de 60-er en 70-er jaren daarna ophield en uiteindelijk zich weer ontwikkelde tot aan het huidige moderne digitale filmtijdperk.

Het is een boek geworden met emoties en herinneringen aan de gouden tijden van de veelal prachtige gebouwen en inrichtingen voor de filmtheaters. Het boek beschrijft ook de bijdragen van vele personen uit de filmwereld en personen achter de schermen en in de projectieruimten. De komst van de kleurenfilm is helder beschreven. Het uiterst fascinerende en informatieve document sluit af met vier waardevolle overzichten. Allereerst het overzicht Film van A tot Z, waarin van alle bioscopen en filmtheaters vanaf 1896 in Keulen hebben bestaan of nog functioneren gegevens op een rijtje zijn gezet. Dan volgen een verklarende filmwoordenlijst, een literatuuroverzicht en een trefwoordenlijst. Het is een echt ontdekkingsboek geworden voor alle fans, freaks, bezoekers en liefhebbers van de interessante geschiedenis van de bewegende film. Het boek roept bij velen herinneringen op aan een periode van het gezellig naar de film gaan om te genieten.

ISBN 978-3-95451-869-2, “Kino in Köln”, Marion Kranen en Irene Schoor, Emons Verlag, 2016, 360 pagina’s.