Frans Cornelis Donders (1818-1889)

De Nederlandse geneeskundige en fysioloog Franciscus Cornelis Donders (1818 - 1889) verrichtte veel onderzoek naar oogfysiologie op welk gebied hij een grote reputatie verwierf. De huidige indeling, verklaring en correctie van oogafwijkingen, bijziendheid, verziendheid, ouderdomsverziendheid en de betekenis en rol van accommodatie danken we aan hem.

Franciscus Donders verrichtte veel onderzoek naar oogfysiologie.

Tot aan zijn elfde levensjaar was Donders kostschoolleerling om vervolgens tot zijn dertiende levensjaar in de leer te gaan bij schoolhoofd Theodorus Ignatius Panken, tevens stichter van de school. Uiteindelijk ging Donders naar de Latijnse school te Boxmeer. Donders studeerde in Utrecht en promoveerde in 1840 in Leiden.

In het jaar 1847 werd hij te Utrecht benoemd tot buitengewoon hoogleraar en in 1852 tot gewoon hoogleraar. Donders was in de eerste plaats fysioloog. Door zijn specialisatie op het gebied van de oogheelkunde werd hij de belangrijkste Nederlandse medicus van zijn tijd. Hij was in Utrecht directeur van het Fysiologisch laboratorium. In 1858 richtte hij met Herman Snellen het Ooglijdersgasthuis (“Nederlandsch Gasthuis voor Ooglijders”), als ziekenhuis voor oogheelkunde op.

Donders was ook geïnteresseerd in cognitieve processen. In zijn subtractiemethode ging hij ervan uit dat een psychisch proces samengesteld is uit een aaneenschakeling van eenvoudige processen waarvan men de duur afzonderlijk kan meten door het vergelijken van reactietijden. Dit vormde de basis van een benadering in de psychologie die we later mentale chronometrie noemden.

De naam van Donders is tevens verbonden aan het Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour van de Radboud Universiteit Nijmegen, de F.C. Donders Leerstoel aan de Universiteit Utrecht en de Stichting Dondersfonds, die in 1889 werd opgericht door F.C. Donders met als hoofddoel “Medewerking tot de vorming van fysiologen en ophthalmologen”.