Gezichtsbedrog in de beeldende kunst (3)

Het geheel is meer dan de som der delen Kijkend door het coupéraampje van een rijdende trein bracht Max Wertheimer op een briljant idee voor verder onderzoek naar bewegende beelden. Hij wordt ook wel de grondlegger van de gestaltwaarneming genoemd. Het boek “Beeldillusies” vertelt op een boeiende wijze het leven en werk van deze beroemde psycholoog en zijn betekenis voor het ontstaan van gestaltillusies. Bijzonder interessant is het verschijnsel gestaltswitch of gestaltwisseling, zoals het Arcimboldo-effect.

Beeldillusies

In het gedeelte abstracte dynamiek wordt ingegaan op het maken van abstracte composities met kleuren. De Deense psycholoog Edgar Rubin voerde een reeks experimenten uit met het verschijnsel figuur-achtergrondfenomeen. De bekendse daarvan is de figuur met de vaas en de twee gezichten. In de laatste twee hoofdstukken krijgen onder andere de werkzaamheden van Roger Penrose, M.C. Escher en Jan Dibbits de nodige aandacht.

Het fenomeen onmogelijk figuur kreeg sinds de jaren vijftig veel aandacht van wetenschappers en kunstenaars. Dat ook foto’s kunnen bedriegen wordt weergegeven in een aantal voorbeelden. Het boek besluit met de behandeling van de vraag: “Lijden mensen aan illusies?”. De behandeling is tevens een samenvatting van dit voortreffelijke studie- en referentieboek. Een uitgebreide bibliografie en een tweetal trefwoordenregisters sluiten het geheel af.

ISBN 90-213-2186-6, “Beeldillusies”, Crétien van Campen, Cantecleer, 160 pagina’s.