Hans Lipperhey (1570-1619)

De Duits-Nederlandse brillenmaker en lenzenslijper Hans Lipperhey (1570-1619) werd rond 450 jaar geleden geboren in de Duitse stad Wesel. Over zijn jeugd is weinig bekend. Na 1585 ontwikkelde zich een bloeiende glasindustrie in Middelburg. In 1594 vestigde Lipperhey zich in deze stad en werkte er als brillenmaker. Hij construeerde in 1608 een model van een telescoop en mocht zijn “vinding” in Den Haag aan een groep ambtenaren demonstreren. Op een initiatief van prins Moritz van Nassau vroeg Lipperhey een octrooi aan.

Hans Lipperhey presenteerde in 1608 een telescoop.

Tot een toekenning is het echter nooit gekomen. In het algemeen wordt wel aangenomen dat de eerste vorm van dit optisch instrument in de uitvoering van een eenvoudige telescoop voor een astronomische toepassing is uitgevonden door de Nederlander Hans Lipperhey (1570-1619) uit Middelburg. De ontdekking, respectievelijk uitvinding van de telescoop is één van de meest magische visuele wonderen op het gebied van optische hulpmiddelen om ver gelegen objecten visueel dichterbij te halen.

Het waren vooral de astronomen, die direct veel profijt ondervonden bij hun observaties van het gebeuren aan de hemel en in het heelal. Op de vraag wie nu echt de telescoop heeft bedacht of misschien wel bij toeval heeft ontdekt, blijft vooralsnog onbeantwoord. Aan het eind van de 16e eeuw zal zeker iemand met een visueel spel van twee lensjes het effect van een versterkend beeld hebben ontdekt en daar omheen een koker hebben gemonteerd.

In een periode rondom de demonstratie waren er andere personen die de vinding van de telescoop claimden. Misschien was het Zacharias Jansen die de eerste telescoop construeerde en dat Lipperhey dit ontwerp nabouwde en ermee van door ging. Ook de Nederlander Jacob Metius claimde de ontdekker ervan te zijn. Een jaar later is het Galileo Galilei die “zijn” telescoop in de openbaarheid bracht.