James Franck (1882-1964)

De Duits-Amerikaans natuurkundige James Franck (1882-1964) ontving 95 jaar geleden in 1925 de Nobelprijs voor de Natuurkunde, samen met de Duits natuurkundige Gustav Ludwig Hertz (1887-1975). Zij ontvingen deze Nobelprijs voor de resultaten van hun baanbrekende proeven en experimenten en hun ontdekking en bewijzen van de wetten die gelden voor de botsing van een elektron met een atoom.

James Franck werd in 1920 benoemd als professor in Göttingen.

Gustav Hertz was een neef van de beroemde Heinrich Hertz. James Franck groeide op in Hamburg en na afronding van zijn schoolopleidingen ging hij natuurkunde studeren in Berlijn. In 1906 sloot hij zijn studie af en werd al snel benoemd als assistent van Heinrich Rubens, hoogleraar aan de Universiteit van Berlijn.

In 1911 trouwde Franck met Ingrid Josefson en samen kregen zij twee dochters. In de periode 1912-1914 voerde hij samen met Gustav Hertz verschillende onderzoeken uit onder de aanduiding van hun Franck-Hertz-experiment. Het toen bekende atoommodel (1913) van Niels Bohr vormde daarvoor de basis. Als vrijwilliger in het Duitse leger raakte hij in 1917 ernstig gewond. Na de oorlog werd hij hoofd van de afdeling natuurkunde van het Keizer Wilhelm Instituut voor Fysische Chemie in Berlijn.

In 1920 werd hij benoemd als professor in Göttingen en kreeg contacten met onder andere Robert Oppenheimer en Max Born. In 1933 vertrok Franck uit protest naar de Verenigde Staten, werd daar professor in de fysische chemie en was later betrokken bij het Manhattanproject. Hij werd een tegenstander van de ontwikkeling en toepassing van kernwapens. Hij overleed tijdens een bezoek in Göttingen.