Joseph Wilson Swan (1828-1914)

De Engelse chemicus en natuurkundige Joseph Wilson Swan (1828-1914) werd bekend door de rol die hij speelde in de ontwikkeling en realisatie van de bekende gloeilamp. Daarnaast leverde hij een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van de fotografie, door de uitvinding van het droge fotopapier. Joseph Swan werd geboren te Pallion Hall in Bishopwearmouth (nu een wijk in Sunderland) als zoon van John en Isabella Swan.

Swan werd bekend door de ontwikkeling van de gloeilamp.

Als leergierig kind had hij al veel interesse in creatieve avonturen en werd hij op 13-jarige leeftijd al leerling bij een lokale apotheker. Thuis experimenteerde hij intensief met scheikunde en elektriciteit. In 1845 demonstreerde William E. Staite zijn elektrische booglamp op het atheneum dat Swan bezocht en de demonstratie maakte veel indruk op hem. Later trad hij in dienst bij Mawson’s, een farmaceutisch bedrijf in Newcastle upon Tyne, dat films en fotografische platen maakte.

Hier leerde hij over de meest recente fotografische technieken, zoals elektro- en daguerreotypie. In 1856 patenteerde Swan een verbeterd fotografisch proces op basis van collodium. In de jaren 50 van de 19e eeuw begon Swan te experimenteren met het maken van elektrisch licht. Zijn eerste type werkende gloeilamp bestond uit een strookje verkoold papier tussen twee elektroden in een geëvacueerde glazen bol. Rond 1860 had hij een gloeilamp die echt werkte en verkreeg er een octrooi op in Groot-Brittannië.

Voor praktische toepassingen was zijn model ongeschikt. Omdat hij de bol niet goed luchtledig kon krijgen, bleef een weinige hoeveelheid zuurstof achter in de bol, waardoor de hete koolstof gloeidraad snel tot as verbrandde en daarmee de levensduur van de gloeilamp sterk verkortte. Door de lamp op lagere temperatuur te laten werken was hij in staat om de levensduur te verlengen, maar dan gaf de lamp weer te weinig licht.

Zijn eerste pogingen faalden om een effectieve gloeilamp te maken. Vijftien jaar later, in 1875, toen betere vacuümpompen van Sprengel beschikbaar kwamen, hervatte Swan zijn experimenten. In 1878 had hij een veel beter werkende gloeilamp gemaakt met een gloeidraad van koolstof. Met succes demonstreerde hij op 19 december 1878 zijn lamp tijdens een bijeenkomst van de Chemical Society in Newcastle. Voor de commerciële productie richtte hij in 1881 de Swan Electric Light Company op.