Schilderkunst van Otto Dix in periode Dada-beweging (2)

Dat was echter niet altijd zo. Voor de hedendaagse en vooraanstaande kenner van zijn werk, Paul Ferdinand Schmidt, vormden de jaren 1919 tot ver in 1922 het hoogtepunt in het werk van Otto Dix (1891-1969). De verandering in imago was niet in de laatste plaats het gevolg van een dramatisch verlies aan werk. Want juist de artistieke kracht en provocerende kracht van de Dada-werken leidde ertoe dat de meeste ervan werden vernietigd of vermist als direct en indirect gevolg van het politieke kunstbeleid.

Maldadadix - Otto Dix und die Dada-Malerei

Het schilderij “Die Kriegskrüppel”, toen tentoongesteld tijdens de eerste internationale Dada-beurs in Berlijn in 1920, werd 17 jaar later aan de schandpaal genageld in de tentoonstelling “Entarte Kunst” in München. Nu is de verblijfplaats onbekend. Een catastrofe was het verlies van “Schützengrabens”, het belangrijkste dadaïstische werk van Dix en een uitzonderlijk artistiek werk van historisch belang, ook te zien op de tentoonstelling in München en ook verloren gegaan. De interesse van de auteur richt zich op vooral op "Maldadadix", zoals Dix zichzelf noemde, oftewel zijn dadaïstische werken.

Dr. med. Hans Koch, Otto Dix, olieverf op canvas, 100,5 x 90 cm, 1921; Museum Ludwig, Keulen; een afbeelding uit het boek Maldadadix.

Hiervoor reikt zij verder dan het werkcomplex van de schilderijen met collage-elementen gemaakt in 1919/1920. Mijn onderzoek omvat de jaren 1921 en 1922 en daarmee de creatieve fase die in de kunstgeschiedenis gewoonlijk verisme wordt genoemd. Zij ziet zichzelf hiervoor gelegitimeerd door Dix zelf, die zich in 1922 definieerde als een “mal-dadaïst” (mal = schilder) en dat als zodanig liet uitdragen. Voor alle fans en liefhebbers van de spraakmakende en expresvolle werken van Otto Dix is deze studie een geweldige inspiratiebron.

ISBN 978-3-205-21604-9, “Maldadadix - Otto Dix und die Dada-Malerei”, Birgit Schwarz, Böhlau Verlag, 2023, 307 pagina’s, € 50.