Bij onze visuele waarneming spelen beelden een hoofdrol (1)

Visuele beelden roepen altijd ambivalente reacties bij de kijkers op. Maar of deze nu gefascineerde blikken of iconoclastische afkeer bij hun toeschouwers oproepen, ze worden zelden gezien als echte bronnen van kennis en ervaring. Ze werden lange tijd gezien als louter schijn, tijdelijke aanduidingen voor de dingen zelf of worden door ons beschouwd als bedrieglijke visuele illusies.

Looking Through Images. A Phenomenology of Visual Media.

Tegenwoordig heeft de traditionele kritiek op dit spektakel ruim plaatsgemaakt voor een onvoorwaardelijke omarming van het visuele. Het ontbreekt ons echter nog steeds aan een overtuigende theoretische verklaring van hoe beelden werken na een bewerking in ons brein.

De auteur Emmanuel Alloa van het boek “Looking Through Images” schetst de geschiedenis van de westerse houding ten opzichte van het visuele en stelt een ingrijpende heroverweging voor van een algemene waardering voor visuele beelden als onvervangbare elementen van onze dagelijkse betrokkenheid bij de wereld.

Hij onderzocht hoe ideeën over beelden en hun invloeden zijn geconstrueerd in de westerse geesteswetenschappen, kunsttheorie en filosofie. Het ontwikkelen van een nieuwe verwantschap tussen zowel visuele studies als het concept van het medium. De auteur reconstrueert de vroegste westerse mediatheorie en de betekenis van de daaropvolgende uitwissing ervan in de geschiedenis van de wetenschap.

Uiteindelijk pleit hij voor een fenomenologie van beelden en visuele media die verklaart waarom beelden niet simpelweg referentiële afbeeldingen zijn als de vensters op de wereld. In plaats daarvan heractiveren beelden voortdurend de kracht van het verschijnen. (Wordt vervolgd).

ISBN 978-0-231-18793-0, “Looking Through Images. A Phenomenology of Visual Media”, Emmanuel Alloa, Columbia University Press, 2021, 391 pagina’s, € 35,60.