De theorie en praktijk van navigatie met de sextant (1)

De sextant is een veel gebruikt navigatie-instrument voor nautische toepassingen voor het bepalen van de verticale hoek tussen een hemellichaam en de horizon. Wanneer de verticale hoek, de datum en het tijdstip van de dag bekend zijn, kan de meridiaan worden berekend en is daarmee de positie in oostwestrichting op het aardoppervlak bepaald.

The Sextant Handbook

De meest nauwkeurige bepaling verkrijgt men door de zon te schieten tijdens zijn culminatie, om 12 uur zonnetijd, wanneer het hoogste punt is bereikt. Er worden ook andere referentiepunten gebruikt voor het bepalen van de positie van de waarnemer. De sextant is een verdere ontwikkeling van de octant, eveneens een navigatie instrument.

De sextant is volgens publicaties rond het jaar 1730 onafhankelijk van elkaar uitgevonden door de Britse wiskundige John Hadley (1682-1744) en door de Amerikaanse uitvinder Thomas Godfrey (1704-1749). Door een hoge betrouwbaarheid kon de sextant, met het kwadrant en de octant als voorlopers, het astrolabium en de Jacobsstaf voor navigatie vervangen.

Met dit model van de “backstaff” werd de hoogte van de zon verkregen door de meetgegevens op de twee bogen van het instrument te combineren.

Het vaststellen van de juiste route door gebruik van de sextant is niet zo eenvoudig en vraagt een maatgerichte instructie en oefening. Het gebruik van een sextant bracht een ware revolutie teweeg bij het vertrouwen in de mogelijkheden van dit optische navigatie-instrument. Het boek geeft alle benodigde informatie in woord en beeld om de sextant snel onder de knie te krijgen. (Wordt vervolgd).

ISBN 978-0-07-005219-2, “The Sextant Handbook”, Bruce Bauer, International Marine Publishing, 1995, 2e druk, 191 pagina’s.