Het mysterie van de maan-illusie

Het studieboek, naslagwerk en referentiebron “The Mystery of the Moon Illusion” beschrijft het boeiende optische verschijnsel dat door velen wordt waargenomen, het fenomeen dat bekend is als de maan-illusie. Al vele eeuwen lang onderzoeken en beschrijven wetenschappers, onderzoekers, filosofen en amateurs dit bijzondere natuurverschijnsel. Waarom lijkt de maan laag aan de horizon groter dan hoog aan de hemel? Is dit een natuurkundig, een fysiologisch of een psychologisch te verklaren fenomeen?

The Mystery of the Moon Illusion

De auteurs Helen Ross en Cornelis Plug lossen voor de lezers het mysterie van de maan-illusie voor een groot deel op door het op een vakkundige en begrijpelijke wijze beantwoorden van beide vragen. Zij hebben vele jaren aan de inhoud van dit studieboek gewerkt. Daardoor namen zij ook belangrijke beschrijvingen uit de vertaalde werken van Ptolemeus en Ibn al-Haytham op in het boek.

In het eerste gedeelte geven zij de lezers een uitgewerkt historisch overzicht van de belangrijkste verklaringen van de maan-illusie. De vele zekerheden en bewijzen van toen zijn meerdere malen herzien en opnieuw bewezen. De mate van nauwkeurigheid van de ‘juistheid’ nam toe met de kennis over de grondbeginselen van de geometrische optica en de kennis over visuele perceptie.

Ook gaan zij in op de verschijnselen van de horizon-illusie en de zon-illusie. Volgens de onderzoekers sprak filosoof Aristoteles (384 - 322 voor Chr.) als eerste onderzoeker over dit wonderlijke verschijnsel. Het hoofdstuk over de echte grootte van de maan en zon wordt gevolgd door een bijdrage met het onderwerp “Het zien van grootte”. Met een ‘maanmachine’ wordt op een experimentele wijze de maan-illusie meettechnisch vastgesteld.

Andere interessante onderwerpen zijn “Atmosferische refractie”, “Omgevingsperspectief” en “Het oog van de waarnemer”. Aandacht is er voorts voor het verschijnsel van de optische illusies. De auteurs sluiten af met de behandeling van de resultaten van vele experimenten en bewijzen. Zelfs bij de conclusies kijken de auteurs met gemengde gevoelens terug op de verkregen zekerheden.

In een zeer uitgebreide bijlage geven zij nog een chronologisch beeld van de belangrijkste wetenschappelijke resultaten en conclusies uit onderzoek en publicaties over het fenomeen maan-illusie. De lezer heeft met de inhoud en kennis uit dit boek in combinatie met eigen kennis voldoende informatie beschikbaar om het mysterie van de maan-illusie zelf verder op te lossen. Dit bijzonder lezenswaardige boek met vele illustraties sluit af met een literatuuroverzicht en een register van trefwoorden.

ISBN 9 780198 508625, “The Mystery of the Moon Illusion”, Helen E. Ross en Cornelis Plug, Oxford University Press, 2002, 277 pagina’s.