Filatelistische aandacht voor: Auguste & Louis Lumière (15)

De Belgische wis- en natuurkundige, pionier van het bewegende beeld en ontdekker van het effect van nabeelden Joseph Antoine Ferdinand Plateau (1801-1883) werd in Brussel geboren. Door de resultaten van zijn wetenschappelijk onderzoek en experimenten was hij één van de eerste personen, die de visuele illusie van het bewegende beeld demonstreerde.

Geschiedenis van de film

Voor deze demonstratie gebruikte hij twee tegen elkaar in draaiende schijven met bepaalde patronen op de ene schijf en op regelmatige afstanden aangebrachte sleufjes op de andere schijf. Hij gaf dit optische apparaat uit 1832 de benaming fenakistiscoop. Met dit toestel met draaiende beeldschijven legde hij de basis voor de cinematograaf en de latere filmindustrie.

Ook in de wiskunde heeft Plateau zijn naam gevestigd met het ‘probleem van Plateau’ en de ‘Plateaucurve’. Joseph Plateau was de zoon van kunstschilder Antoine Plateau. Na het vroegtijdige overlijden van zijn ouders woonde hij bij zijn oom. Hij volgde daarvoor al een opleiding op de tekenacademie, maar zijn oom stuurde hem toch naar het atheneum.

In 1822 begon zijn studie bij de faculteit Letteren en Wijsbegeerte aan de universiteit van Luik. Joseph Plateau was echter gefascineerd door de wetenschap. Juist door deze extra belangstelling was hij wel twee jaar later kandidaat in de letteren, rechten, wis- en natuurkunde. In 1835 werd hij benoemd als hoogleraar in de natuurkunde aan de universiteit in Gent.

Plateau werd vooral bekend door zijn ontdekking van het optische fenomeen van de waarnemingstraag-heid of lichtnawerking, waarbij de vorm van het beeld nog korte tijd op het netvlies aanwezig blijft, het zogenoemde nabeeld-effect. Volgens historische documenten is Plateau in 1843 blind geworden, door het langdurig in de zon kijken tijdens proeven over fysiologische optica. Het is echter aannemelijker dat Plateaus blindheid werd veroorzaakt door uveïtis, een progressieve inwendige oogontsteking en waarschijnlijk niet door het langer kijken in de zon. (Wordt vervolgd).