Onze waarneming en zelfbewustzijn

Het handzame en klein formaat leerboek “Die Seelenmaschine” geeft antwoord op vragen als Hoe denken wij, hoe voelen en dromen wij?”, “Hoe functioneert onze hersenen?” en “Hoe ontstaat ons zelfbewustzijn?”. Ook bespreekt de auteur van deze compacte referentiebron de meest recente onderzoeksresultaten uit de boeiende wereld van de kunstmatige intelligentie en de wetenschap van neurale netwerken. Hij behandelt daarbij tevens de gestelde vragen. Alle aspecten van ons denken, onze gevoelens en ons zelfbewustzijn worden gedetailleerd besproken en in volledige onderlinge samenhang in elf hoofdstukken in woord en beeld gebracht.

Die Seelenmaschine

In de inleiding bespreekt de auteur op basis van een aantal voorbeelden uit de praktijk de wonderlijke capaciteiten van onze hersenen en de ruimte daarin voor “opslag” van gegevens, feiten en herinneringen en de enorme snelheid van het uitvoeren van handelingen en opdrachten. Hij vervolgt het onderwerp met de behandeling van de begrippen gezichtsherkenning, het zien van kleuren, het ruimtelijk zien en de sensorische waarneming. Bij het onderwerp 3D-zien maakt de lezer kennis met de grondbeginselen van het stereoscopisch zien, het stereogram en de zeer ingewikkelde processen om werkelijk een ruimtelijke voorstelling te ervaren.

In het hoofdstuk “Netwerken met een terugkoppeling” vindt de lezer het verschijnsel optische verwisseling en de eigenschap van de mens om onvolledige beelden te completeren tot volledig herkenbare voorstellingen. Aandacht is er voor de bijzondere bijdragen aan dit onderwerp door wetenschappers Aristoteles, Descartes, Newton en Einstein.

Onze hersenen komen ook wel eens onder hoge druk te staan. Cognitieve verstoringen en psychische problemen zijn daarvan het gevolg. Voor een onderzoek van onze hersenen zijn meerdere accurate technieken en methoden beschikbaar. Een aantal betrouwbare methoden zijn besproken en verklaard.
Het zoeken naar kunstmatig bewustzijn boeit vele wetenschappers, onderzoekers en computertechnici.

Meerdere resultaten van fundamenteel onderzoek zijn door de auteur besproken. Het wonder van de retina speelt daarbij een zeer belangrijke rol. De auteur staat sceptisch tegenover het realiseren en laten functioneren van kunstmatige intelligentie. In het laatste gedeelte van dit nuttige boekje legt de auteur in relatie tot de titel ervan een verband tussen spraak, wetenschap, politiek en kunst en sluit af met een schets van de stand van zaken in het wetenschappelijk onderzoek naar het werken met neurale netwerken en de reeds geboekte successen. Een literatuuroverzicht en een register met trefwoorden sluiten dit zeer informatieve boekje voor psychologen en specialisten in de visuele perceptie en kunstmatige intelligentie af.

ISBN 3 8274 1020 7, “Die Seelenmaschine”, Paul M. Churchland, Spektrum Akademischer Verlag, 2001, 396 pagina’s.