Optische en tactiele waarneming bij onze beeldende kunstuitingen (1)

De supersnelle komst en verspreiding van digitale beeldapparatuur, digitale bewerkingsmethoden en cultuurtechnieken hebben een sterke invloed laten zien op verhoudingen tussen beeld, waarneming en het fysieke contact met beelden en kunst. Ook verhoudingen tussen personen onderling, tussen kijkende en scheppende personen en tussen kunstenaars onderling zijn door de digitale mogelijkheden van het vastleggen en bewerken van beelden onder een bepaalde druk gekomen.

Bild, Blick, Berührung

Ook is er al een complete generatie actief, die zich volledig in het digitale tijdperk hebben kunnen ontwikkelen. Het boek “Bild, Blick, Berührung” beschrijft antwoorden op de vraag hoe onze visuele en tactiele waarneming zich historisch hebben kunnen vormen en ontwikkelen en hoe zij nu passen in onze actuele “digitale” situatie. Door voortgaande technische en economische ontwikkelingen en marktomstandigheden zijn de aanraakbare beeldschermen niet meer weg te denken.

De auteurs gaan daarom ook in op de vraag: “Welke invloed en uitwerkingen hebben het grote aanbod en de diversiteit aan aanraakbare beeldschermen (touchscreens) op kunstenaars en hun kunstuitingen?” Er zou een verschuiving plaatsvinden naar de tactiele prikkels door een overname van een deel van de visuele prikkels bij het ontwerpen van kunst.

Kunstenaar Salvador Dalí was voortdurend op zoek naar kunstuitingen, waarbij toeschouwers werden aangezet om meerdere zintuigen in te zetten om de kunstuitingen te doorgronden, te begrijpen en te waarderen. Na de komst van de computer nam hij direct initiatieven om de nieuwe mogelijkheden in te zetten in nieuwe werken.

Het is daarom wennen aan de nieuwe mogelijkheden om kunstwerken te ontwerpen en te realiseren via het toetsenbord en door aanraking van het beeldscherm. Maar het is tevens mogelijk om met één bewuste of ongewilde wisbeweging alles weer te “vernietigen”. (Wordt vervolgd).

ISBN 978-3-7705-6190-2, “Bild, Blick, Berührung”, Tina Zürn, Steffen Haug en Thomas Helbig, Wilhelm Fink Verlag, 2019, 236 pagina’s.